جنگي علمن جوعالمي شهرت يافته ماهر ،جنرل ۽ دانشور ڪارل وان ڪلازوٽز (1780ع کان 1831ع) اڳوڻي پروشيا ۾ پيدا ٿيو ۽ هُن جرمنيءَ جي جديد جنگي حڪمت عملي جوڙڻ جي سلسلي ۾ شاندار تحقيق ڪئي. پنهنجي انهيءَ عظيم تحقيقي جاکوڙ ذريعي ڪلازوٽز، جنگ کي گهڻ رُخي پاليسين جي مجموعي جو درجو ڏنو ۽ جنگ ۾ اخلاقي، معاشرتي ۽ سياسي نُڪتن کي اجاگر ڪيو. ڪلازوٽز جي جنگي موضوع تي ڪيل تحقيق On War جي عنوان سان اڄ به تمام گهڻي مشهور آهي. انتهائي ڏُکي ۽ پيچيده جنگي صورتحال ۾ به ڪلازوٽرجو نظريو ضرور اڳيان رکيو ويندو آهي. ڪلازوٽز جي نظريي مطابق، ڪنهن به ملڪ ۾ جيڪڏهن معاشرتي ۽ سياسي پاليسيون ڪنهن ٻئي ملڪ سان جنگ وڙهڻ واريون هجن ۽ انهن ٻنهي ملڪن ۾ جنگ به لڳي وڃي، ته اُها جنگ تيستائين هلندي رهندي، جيستائين معاشرتي ۽ سياسي پاليسيون تبديل نٿيون ٿين. ڪلازوٽز جي نظريي کي هاڻوڪي افغانستان جي حالتن تحت تمام وڏو ۽ پڌرو سچ مڃيو وڃي ٿو. محققن مطابق افغانستان مان يونين جڏهن پنهنجون فوجون واپس گهرايون ته افغانستان تي انهن ئي ماڻهن حڪومت شروع ڪئي، جن جي سياست ۽ معاشرتي سوچ جنگ جوٽڻ واري هئي. 11/9 جي حملي کانپوءِ ڪولن پاول، (آمريڪا جو اڳوڻو سيڪريٽري آف اسٽيٽ ۽ افغانستان تي حملي جي رٿابندي ڪندڙ عملدار) ڪلازوٽز جي نظريي کي بيان ڪندي چيو هو: ”افغانستان ۾ هاڻي جنگ وڙهڻ کان سواءِ، ماڻهن جي سوچ به بدلائڻي پوندي.“هيءَ ڳالهه هُن ڪلازوٽز جي نظريي کي اڳيان رکندي ڪئي. ڪلازوٽز بُنيادي طور جدليات (Dilectics) جي نظريي ۾ يقين رکندڙ ۽ جنگ جي صورت ۾ ڏاهپ ڀريا فيصلا ڪرڻ جي وڪالت ڪندڙ دانشور هو. سندس خيال هو ته جنگ هڪ دفعو ڇڙي پوي ته اُن کي محدود ڪرڻ ڏاڍو مُشڪل آهي. سندس مشهور چوڻي آهي ته: ”جنگ رڳو هڪ سياسي عمل ناهي، پر سياسي محرڪ، سياسي لاڳاپن جو تسلسل ۽ سياسي معاملن جو ٻين رُخن ذريعي حل ڳولڻ لاءِ هڪ رستو به آهي.“